Het unieke verhaal IESSEL cider uitgelicht

Rob le Rutte, mede-oprichter van IESSEL cider, vertelt hierover aan Edwin Broekman, Leadercoördinator Salland. Naast mede-oprichter is Rob ook coördinator van de hoogstambrigade, secretaris van de stichting IJsselboomgaarden en cidermaker bij IESSEL cider. Door zijn verschillende rollen is hij dus goed in staat om de verschillende zaken rondom IESSEL cider samen te brengen.

• In gesprek met: Rob le Rutte en Leadercoördinator Edwin Broekman
• Regio: Salland
• Locatie: Schalkhaar
• Totale kosten project: € 68.000
• Subsidie Leader: € 34.000
• Jaar van realisatie: 2022

"De productie van cider geeft deze historische boomgaarden – ooit een belangrijk deel van het landschap en de biodiversiteit – nieuw leven en zorgt behoud van unieke fruitrassen en biodiversiteit in bomen en ondergroei." Met steun van vrijwilligers, particuliere eigenaren en initiatieven zoals Leader, bouwt IESSEL cider aan een duurzame toekomst voor de regio en versterkt het de band tussen traditie en innovatie.

Een stukje historie

Hoogstamboomgaarden zijn al jaren een kenmerk van het agrarische landschap in de IJsselstreek. Na de Tweede Wereldoorlog verdween echter  90% van de hoogstamboomgaarden in de streek. De afgelopen 30 jaar hebben provincie en gemeentes het aanplanten van hoogstamfruitbomen in de IJsselstreek als landschapselement sterk gestimuleerd. Er ontstond een groot aantal kleinere landschappelijk aantrekkelijke boomgaarden van particuliere eigenaren.

Waarom het IESSEL cider project?

IESSEL cider ontstond vanuit een behoefte aan een regionale keten voor hoogstamboomgaarden, waarbij lokaal fruit werd verwerkt tot cider. De particuliere eigenaren hadden vaak te weinig kennis en middelen om de boomgaarden optimaal te benutten. Mede-oprichter Rob le Rutte introduceerde eind vorige eeuw een mobiele sapverwerker in Salland. Hier konden particuliere boomgaardeigenaren hun oogst verwerken tot vruchtensappen. De fruitopbrengst werd op enig moment zo groot, dat het idee ontstond voor nieuwe toepassingen en het vermeerderen van waarde van hoogstamfruit. De ciderij was geboren.

Na een succesvolle kleinschalige start van de ciderij in 2017 vroeg de verdere groei in volume en productontwikkeling om een investering. Het ambachtelijke proces moest geprofessionaliseerd worden en het werk verlicht. Tegelijk wilden ze de regionale afzet als streekproduct verder uitbouwen.

Maatschappelijke impact van IESSEL cider

Daarnaast draagt IESSEL cider bij aan de sociale en duurzame ontwikkeling van de IJsselstreek. Zo zetten zij hun kennis in voor het verbeteren van biodiversiteit – bijvoorbeeld door grasland onder de bomen niet als gazon te maaien – neemt het aantal diersoorten in de boomgaarden toe.

De ciderij heeft het zware werk voor vrijwilligers en vennoten verlicht, productiecapaciteit verhoogd en de distributie, marketing en verkoop verbeterd. Daarnaast worden vrijwel alle opbrengsten terug geïnvesteerd in het bedrijf. Deze voortdurende groei wordt voortgezet met een verhuizing naar het historische stoomgemaal in Terwolde. Hier ontwikkelt IESSEL cider zich verder, bijvoorbeeld met ondersteunende horeca. Ze komen nu dichter op de IJssel te zitten en meer in het hart van de IJsselstreek. Verdwijnt daarmee een pareltje uit Salland? Rob: "We blijven sterk met Salland verbonden, veel hoogstamfruit zal daar vandaan blijven komen én Salland hoort bij de IJsselstreek."

Vrijwilligers als essentiële schakel

Vrijwilligers vormen een essentiële schakel binnen IESSEL cider. De hoogstambrigade en de Stichting IJsselboomgaarden (www.ijsselboomgaarden.nl) ondersteunen de eigenaren bij het snoeien en onderhoud. Rob vertelt: "Daarnaast helpen door het jaar heen een aantal vrijwilligers op de ciderij. Wij vormen een hechte community met de vele particuliere eigenaren van hoogstamfruitgaarden, de vrijwilligers en de ‘hoogstambrigades’. Om de betrokkenheid met de samenleving verder te vergroten organiseert de stichting IJsselboomgaarden ook determinatiedagen voor boomgaardeigenaren, zoals recent op de Boskamp. Hier kunnen boomgaardeigenaren hun fruit laten onderzoeken. Een team van vrijwillige pomologen onderzoekt fruit dan op vorm en smaak en bepaalt het ras. Zo investeren wij ook actief in contact, kennisoverdracht en betrokkenheid met onze community."

De rol van Leader en tips voor toekomstige initiatiefnemers

Zonder de financiële en organisatorische steun van Leader had IESSEL cider zich niet kunnen doorontwikkelen zoals dat nu het geval is. Rob: "We kijken heel positief terug op de samenwerking met de coördinatoren en de Leadergroep (Lokale Actie Groep). Dan gaat het bijvoorbeeld om het meedenken en begeleiden bij ons projectplan en de betrokkenheid en enthousiasme van de Leadergroep."

Rob: "Ik zou andere initiatiefnemers als tip willen meegeven dat ze over goed geduld moeten beschikken. Een mogelijk Leaderinitiatief moet je ook zien als projectmatig werken. Daar komt veel bij kijken, je hebt doorzettingsvermogen nodig." Gelukkig kan een initiatiefnemer terugvallen op de begeleiding en ondersteuning van een Leadercoördinator en de betrokkenheid van de Leadergroep (LAG). 

Heb jij ook een goed project of idee waarmee we ons platteland verder ontwikkelen? Neem dan contact op een van de Leadercoördinatoren Salland: Edwin Broekman (e.broekman@overijssel.nl) of Linda Baarslag (l.baarslag@olst-wijhe.nl).

Benieuwd naar meer informatie over IESSEL cider? Lees meer op de website www.verslingerdaansalland.nl.